توضیحات اجمالی

پاییز 1397 یک اتفاق بی نظیر در نتیجه سالها زحمت زنان و دختران روستای خراشاد و همت پرسنل پرتلاش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان جنوبی، در سایه لطف الله رخ داد.

فاطمه ذاکریان، زنی که همتش برای ما مثال زدنی بود. او بزرگترین خوداشتغالی روستایی کشور را رقم زد. به روستای پدری اش نگاه میکرد و وقتی در کوچه های خلوتش قدم میزد، وقتی اثرات خشک سالی را بر روستای آباد خراشاد میدید، وقتی نگرانی های تامین معاش و بعد از آن حجم بالای مهاجرت از روستا بود؛ در ذهنش جرقه ای زده شد.

تنها راهی که فارغ از نیاز به سرمایه، فقدان صنعت و امکانات میتوانست تحول عظیمی را رقم بزند. میتوانست دوباره جوانها را به روستا برگرداند. میتوانست دغدغه معاش را از مردم روستا بردارد. میتوانست به ساختن حال و آینده مردمی صبور کمک کند.

آغاز راهش سخت بود. راضی کردن مردم به حرفه ای که سالها منسوخ شده بود. توبافی یا همان پارچه بافی.

سالهای دور توبافی که در اصطلاح محلی به آن تون بافی میگفتند در این سرزمین باب بود. پارچه های ارگانیکی که با کارگاه های کوچک در خانه ها بافته میشد. اما ورود محصولات وارداتی با کیفیت یا بی کیفیت توان ادامه دادن را از مردم گرفت. شاید در زمانی که ما از یاد بردیم ارزش داشتن یک محصول ارگانیک به محصولی با بافتهای مصنوعی بر پایه مواد نفتی و پلاستیکی چیست...

فاطمه ذاکریان موفق شد و با جمع کردن تمام دستگاه های قدیمی که در انباری بزرگهای خانواده ها بود کارگاه ها را دوباره چله کشی کرد.

حوله های بافته شده را دانه دانه و خانه به خانه جمع کرد و به شرکت تعاونی روستا برد. اما دل نگران فروش آنها بود. قطعا محصولات هرچقدر هم عالی اما باید راهی برای ارائه پیدا میکرد، قفسه های شرکت تعاونی کوچک در روستا نمیتوانست محل عرضه خوبی باشد.

چگونه حوله های خراشاد راهش را برای جهانی شدن پیدا کرد؟

چادر به کمر بست و برای معرفی محصولاتش روانه نمایشگاه ها شد. آنقدر حضورش مثمر ثمر بود که ظرف مدت نه چندان طولانی درخواستهای مکرر برای محصولاتش شروع شد. در استان خراسان جنوبی و بعد از آن سایر استانها و مخصوصا تهران توانست لیاقت دست بافته های زنان روستا را اثبات کند.

مورد توجه مسئولین مربوطه قرار گرفت و نهایتا توبافی خراشاد در لیست کاندیداهای ثبت جهانی شدن قرار گرفت. تلاشهای شبانه روزی نتیجه داد و روستای خراشاد با بازدیدهای مکرر نماینده های سازمان ملل جهانی شد و پرچم لیاقت و خودباوری وخداباوری مردمش بر فراز استان خراسان جنوبی قرار گرفت.

حوله بافی سنتی چگونه است؟

بافت حوله های خراشاد که با برند " توباف" ثبت شد، در همان سبک و سیاق کاملا سنتی بافته می شود. در چرخ های ریسندگی و کارگاه های پارچه بافی سنتی با چله کشی الیاف.

در بافت حوله ها بر حسب حرکت پدالها، سبک قرار گرفتن تار و پود برهم، طرح های بافته شده متفاوتی به نام چپر، گنتی، کُلو، جناغی و خشتی را بر پارچه ها رقم میخورد. 

نخ پنبه ای در تار و پود بکار رفته در بافت میتواند تک نخ یا دونخ باشد. که حوله خروجی به همین ترتیب تراکم کمتر یا بیشتری داشته باشد.

رنگرزی گیاهی چیست؟

نخ هایی که  از چرخ های ریسندگی بدست می آید یا به همان رنگ سفید و پنبه، برای بافت حوله های سفید بکار میرود. یا برای رنگرزی آماده میشود.

رنگرزی حوله ها در دو سبک متفاوت رنگرزی طبیعی و رنگرزی شیمیایی انجام میشود.

محاسن و معایت حوله های دست بافت خراسان جنوبی چیست؟

محاسن:

پنبه تنها سلول طبیعت است که بالای 50 برابر حجم خود آب جذب میکند. این خصوصیت باعث قدرت بالای جذب آب این حوله ها میشود.

این حوله های پرز نمیشود، بسیار سبک است و خیلی زود خشک میشود و در استفاده های مکرر به خاطر باقی ماندن نم در آن بو نمیگرد.

بخاطر الیاف ارگانیکش مناسب پوستهای حساس است. جاگیری خیلی کمی دارد و میتواند همراه خوبی در سفر باشد.

در محیط شرجی انتخاب غیر قابل جایگزینی هستند که به هیچ وجه دچار کپک و پوسیدگی رطوبتی نمیشوند.

معایب:

نسبت به حوله های موجود در بازار و نمونه های واراداتی نمیتواند نقوش صنتعی و کارخانه ای را داشته باشد. این موضوعی است که در نگاه به کیفیت محصول قابل اتکا نیست. به هر حال انتخاب با خریدار است.

این محصولات امروز برای توریستهای وارد شده به منطقه خراسان جنوبی در کنار محصولی مانند زعفران و زرشک و عناب، انتخاب ثابتی در خریدشان است. مردمی که سفیر فرهنگی و توانایی مردمان کشور ما میشوند.

خوشحالیم که حوله خراشاد در خراسان جنوبی با جای کمش در چمدان و جای بزرگش در زندگی این مسافرین هر روز طالب بیشتری از قبل دارد.

برای دیدن نمونه ها مختلف و کاربردهای مختلف این حوله ها حتما سایت هنرچی و گالری های مربوط به فروش منسوجات دست بافت را ببینید.

مطالب مرتبط


دیدگاه ها